Pomoc w rzucaniu palenia oferuje dziś cały arsenał środków. Dlaczego zatem tak trudno pożegnać się z tym nałogiem?
Dlatego, gdyż metodę wspomagającą walkę z uzależnieniem od tytoniu zazwyczaj wybieramy na ślepo. Tymczasem można by zwiększyć efektywność tych metod poprzez indywidualny ich dobór, dokonywany dla każdego pacjenta na podstawie szybkości metabolizowania przez niego nikotyny.
Szacuje się, że 70 proc. osób podejmujących próbę zerwania z nałogiem tytoniowym, poddaje się już w ciągu pierwszego tygodnia. Niewątpliwie, dla skutecznej walki z papierosami konieczna jest silna, wewnętrzna motywacja, ale nie bez znaczenia jest także pomoc ze strony środków farmakologicznych. Pacjentom pragnącym rzucić palenie lekarze najczęściej polecają nikotynową terapię zastępczą (w postaci plastrów, gum do żucia czy tabletek z nikotyną) lub wareniklinę. Działanie nikotynowej terapii zastępczej (NTZ) polega na dostarczaniu do organizmu określonych, coraz mniejszych dawek nikotyny w celu osłabienia głodu nikotynowego. Wareniklina jest natomiast częściowym agonistą nikotyny, selektywnie wiążącym się z neuronalnymi receptorami nikotynowymi, co minimalizuje objawy zespołu odstawienia. Wybór pomiędzy tymi metodami jest najczęściej czysto intuicyjny. Tymczasem okazuje się, że można przewidzieć, która z tych metod będzie skuteczniejsza dla konkretnego pacjenta.
Wieloośrodkowy zespół amerykańsko-kanadyjskich naukowców przeprowadził badania w grupie 1246 pacjentów, którzy w okresie od listopada 2010 r. do września 2014 r. zgłosili się do lekarzy w celu uzyskania porady, jak skutecznie rzucić palenie. Badacze określili u każdego z pacjentów szybkość metabolizowania nikotyny (tj. zawartość w próbkach krwi metabolitów nikotyny po określonym czasie od zapalenia papierosa) i na tej podstawie podzielili uczestników badania na tych, u których metabolizm nikotyny był normalny (548 osób) oraz tych ze spowolnionym metabolizmem nikotyny (662 osoby). Następnie pacjentów zrandomizowano do trzech grup: otrzymujących plastry nikotynowe i tabletki placebo, otrzymujących plastry placebo i tabletki z warenikliną oraz otrzymujących placebo zarówno w plastrach jak i w tabletkach. Wszyscy uczestnicy otrzymali dodatkowo profesjonalne doradztwo dotyczące zachowań sprzyjających rzuceniu palenia (m.in. sposobów radzenia sobie ze stresem, diety, aktywności fizycznej, unikania innych palaczy i miejsc związanych z paleniem). Leczenie w każdej z grup trwało 11 tygodni. Skuteczność zastosowanych metod wspomagających zerwanie z nałogiem tytoniowym oceniano zaraz po ukończeniu 11-tygodniowego okresu leczenia, a następnie po 6 i 12 miesiącach.
Stwierdzono, że w grupie osób z normalnym metabolizmem nikotyny, do nałogu nie powróciło prawie 40 proc. pacjentów zażywających wareniklinę i 22 proc. pacjentów stosujących plastry nikotynowe. W grupie osób ze spowolnionym metabolizmem nikotyny, odsetek pacjentów, którzy zwyciężyli z nałogiem był podobny niezależnie od tego, czy stosowali oni NTZ czy wareniklinę. Wśród nich częściej dochodziło jednak do wystąpienia działań niepożądanych warenikliny, co oznacza, że korzystniejszą dla nich opcją było stosowanie nikotynowej terapii zastępczej.
Określanie szybkości metabolizowania nikotyny pomogłoby zindywidualizować terapię wspomagającą rzucanie palenia i przez to zwiększyć jej efektywność – podsumowują naukowcy.
Problem uzależnienia od nikotyny wciąż jest ogromną bolączką dla zdrowia publicznego na całym świecie. Szacuje się, że każdego roku z powodu chorób związanych z paleniem tytoniu umiera 6 milionów ludzi. Koszty opieki medycznej nad palaczami wynoszą 200 miliardów dolarów rocznie.
Use of the nicotine metabolite ratio as a genetically informed biomarker of response to nicotine patch or varenicline for smoking cessation: a randomised, double-blind placebo-controlled trial. Caryn Lerman, et al., The Lancet Respiratory Medicine, DOI: 10.1016/S2213-2600(14)70294-2, published online 11 January 2015
More from Publikacje
Dawkowanie enoksaparyny u pacjentów po urazie
Pacjenci po urazach są w grupie zwiększonego ryzyka wystąpienia żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej (ang. venous thromboembolism, VTE) z powodu występujących zaburzeń …
Operacja bariatryczna u cukrzyków poprawia funkcje małych naczyń
W "Diabetes Care" opublikowano wyniki amerykańskiego retrospektywnego badania, w którym wykazano, że pacjenci, u których po operacji bariatrycznej poprawiły się …
30-dniowe wyniki TAVI u kobiet
Jedną z nowych metod leczenia ciężkiej stenozy aortalnej (ang. aortic stenosis, AS) u pacjentów z grup wysokiego ryzyka chirurgicznego (ang. …
